Η Άλωση της Πόλης

Η Ελένη Αρβελέρ για την Άλωση της Πόλης

«Βρισκόμαστε στα μέσα του 15ου αιώνα, γύρω στο 1450. Η Πόλη είναι μια μικρή πόλη πια- έχει δεν έχει 70.000 κατοίκους, όταν άλλοτε είχε περάσει το μισό εκατομμύριο.Η Πόλη έχει αποδεκατιστεί από την πανώλη και τις αλλεπάλληλες πολιορκίες των Τούρκων. Αλλά και από τις διαμάχες των Δυτικών, αφού οι προστριβές Γενοβέζων και Βενετσιάνων γίνονταν στο λιμάνι της μέσα. Υπήρχε και μια τάση ανεξαρτητοποίησης των λίγων χωρών που παρέμεναν ελεύθερες- όχι μόνο του Μυστρά που παρεμπιπτόντως έπεσε το 1460, επίσης στις 29 Μαΐου! Η κατάσταση ήταν μιας ανασφάλειας γενικής».
Ο διχασμός. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, «υπήρχε μια μεγάλη ενωτική και ανθενωτική διαμάχη, υπέρ και εναντίον της Ενωσης των Εκκλησιών. Οι αντίθετοι στην Ενωση συμμαχούσαν και με τους Τούρκους ήταν οι λεγόμενες παρά φύσιν συμμαχίες. Οι υπέρμαχοι της ΄Ενωσης διακήρυσσαν: “'Οταν οι δύο Ρώμες ήταν ενωμένες διαφεντεύαμε τον κόσμο. 'Οταν διχάστηκαν, χάσαμε τα πρωτεία”. Με αυτή την έννοια η πραγματική πτώση της Πόλης χρονολογείται από το 1204 και μετά. Η ανθενωτική διαμάχη πήρε μάλιστα τεράστιες διαστάσεις μετά το 1438 και τη Σύνοδο της Φερράρας. Εκεί ο Αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄ ξεσήκωσε την Εκκλησία σε μια τελευταία προσπάθεια Ενωσης, αλλά ενώ η διανόηση ήθελε να είναι αναγεννησιακή, η Εκκλησία παρέμενε προσηλωμένη στα πάτρια κατά τρόπο φανατικό, αν όχι τίποτα παραπάνω.
Υπήρχε όμως ακόμη ένας παράγοντας παρακμής. Ηταν η γενική δεισιδαιμονία που τρεφόταν από τις προφητείες. Ηδη από τον 6ο αιώνα υπήρχαν προφητείες, τότε ήταν όμως αισιόδοξες. Τώρα προφήτευαν το τέλος της Πόλης και μαζί το τέλος του κόσμου και της Ιστορίας. Αυτό ήταν, λοιπόν, το κλίμα στην Κωνσταντινούπολη της εποχής. Δεισιδαιμονία, διχόνοια, φτώχεια, κακομοιριά. Οι Βυζαντινοί ζούσαν σε μια πόλη ερημωμένη. Και στα ανάκτορα του Πορφυρογέννητου πολύ λίγα δωμάτια χρησιμοποιούνταν. Οπως λέει και ο Παλαμάς στον “Δωδεκάλογο του Γύφτου”: “Και ήταν οι καιροί που η Πόλη/ πόρνη σε μετάνοιες ξενυχτούσε/ και τα χέρια της δεμένα τα κρατούσε/ και καρτέραγ΄ ένα μακελάρη (…) Και καρτέραγε τον Τούρκο να την πάρει”.

«Η Πόλη θα μπορούσε να είχε πέσει πολύ νωρίτερα» 

Η Πόλη θα μπορούσε να είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων πολύ νωρίτερα. Ο λόγος που δεν έγινε αυτό και ανάσανε για πενήντα χρόνια ήταν ότι ο Βαγιαζίτ έπεσε στα χέρια των Μογγόλων. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν μπορούσε να σταθεί μόνη της όρθια. Ο Μανουήλ έτρεχε να δει τους Καρόλους, ο Ιωάννης πήγε στη Φερράρα. Είναι η εποχή των επαιτών αυτοκρατόρων. Πήγαιναν επαίτες στη Δύση, έστω και αν τους δέχονταν εκεί με τιμές και δόξες. Κάτι που συνήθως οι Ελληνες δεν δέχονται είναι ότι ο Πάπας προσπάθησε να βοηθήσει. Διέθεσε τις ιντουλγκέντσιες- τα επί πληρωμή συγχωροχάρτια- του 1450, που ως ιντουλγκέντσιες Ιωβηλαίου ήταν πιο προσοδοφόρες, στον πόλεμο κατά των Τούρκων. Αλλο αν αυτό δεν ήταν αποτελεσματικό, αφού έδωσε τα χρήματα στους Αραγωνέζους που τα χρησιμοποίησαν για δικούς τους σκοπούς.

Πολλοί λένε ότι η Δύση δεν βοήθησε. Οταν όμως μιλάμε για Δύση τι εννοούμε; Οι Βυζαντινοί ήταν όλη η Ανατολή. Η Δύση ήταν πολυδιασπασμένη και ο Πάπας είχε ένα σχίσμα στην πλάτη του και την Ανατολική Εκκλησία εναντίον του. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ο Παλαιολόγος πολεμάει τους Τούρκους μαζί με τον απεσταλμένο του Πάπα, Ισίδωρο του Κιέβου, και τους Γενοβέζους, ο Γεννάδιος- ο Γεώργιος Σχολάριος, πρώτος Πατριάρχης μετά την Αλωσητοιχοκολλούσε ανάθεμα εναντίον του Παλαιολόγου. Και επίσης: μετά την πτώση της Πόλης, οι Δυτικοί έτρεμαν. Οταν ανέλαβε Πάπας ο Ενιο Σίβλιο Πικολομίνι, δηλαδή ο Πίος Β΄, έγραψε μια πραγματεία για την Αλωση στην οποία μιλούσε για καταστροφή της Χριστιανοσύνης. Αντίθετα οι Ρώσοι, που είναι μάλιστα φανατικοί ανθενωτικοί, δεν γράφουν σχεδόν τίποτα για την πτώση της Πόλης. Πέρασαν χρόνια για να αρχίσουν οι σλαβικοί θρήνοι. Εκείνοι που θρήνησαν από την αρχή για την Πόλη είναι στην Τραπεζούντα. “Πάρθεν η Πόλη, πάρθεν η Ρωμανία”, έλεγαν.

Η συμφωνία του σουλτάνου με τον Πατριάρχη

Το Ρούμελι Χισάρ, το κάστρο που έχτισε ο Μωάμεθ το 1452 για να ελέγχει το πέρασμα ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα του Μαρμαρά, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην έκβαση της πολιορκίας. Διούλκησε και τον στόλο περνώντας τα πλοία του στον Κεράτιο. Από την άλλη πλευρά, μόνο 3-4 πλοία γενοβέζικα πέρασαν και αυτά για να φέρουν τροφή στους πολιορκημένους. Βέβαια, δεν ήταν μόνο αυτή η αιτία της ήττας των Βυζαντινών. Ο Μωάμεθ είχε μαζέψει Σέρβους, Αλβανούς, Τούρκους. Απέναντι στους τουλάχιστον 100.000 άντρες του- μερικοί μιλούν για 120.000, άλλοι τους ανεβάζουν σε 200.000- αντιπαρατάσσονταν περίπου 4.500 άνθρωποι το πολύ, μαζί με τους ξένους. Και πολλοί ήταν παιδιά και γυναίκες που πολεμούσαν με αγκωνάρια. Μεγάλη ήταν η βοήθεια των Γενοβέζων, αλλά όταν σκοτώθηκε ο Τζουστινιάνι έχασαν το ηθικό τους και υποχώρησαν. Οσοι πολέμησαν, πάντως, πολέμησαν ηρωικά. Οταν ο Μωάμεθ έστειλε αποκρισάριο στον Παλαιολόγο ζητώντας του να παραδώσει την Πόλη, πήρε την απάντηση ότι η Πόλη δεν είναι δικό του πράγμα και πως “με τη δική μας θέληση αποφασίσαμε να πεθάνουμε”. Ακόμη και ο περίφημος Νοταράς που είχε τρεις υπηκοότητες και όλη του την περιουσία στο εξωτερικό, και που είπε ότι είναι καλύτερο το τουρκικό καφτάνι από τη λατινική τιάρα, πολέμησε και εν τέλει εκτελέστηκε από τους Τούρκους. Χαρακτηριστικό του ηρωισμού είναι ότι όταν στην Πύλη του Ρωμανού οι Τούρκοι άρχισαν να ανεβαίνουν πάνω και πέρασαν μέσα, έψαχναν τους αντίπαλους πολεμιστές και δεν πίστευαν ότι ήταν τόσοι λίγοι. Και πρέπει να πούμε και για τον Μωάμεθ, που συνηθίζουμε να τον ταυτίζουμε με τη βαρβαρότητα, ότι δεν ήταν βάρβαρος ή δεν ήταν μόνο βάρβαρος. Ηταν από τους μεγαλύτερους μεταρρυθμιστές της Τουρκίας. Ηξερε τι ήθελε και πώς να το κάνει». Οσο για την Κερκόπορτα… «Ανοιγμένη ή ξεχασμένη. Αστεία πράγματα. Ηταν χιλιάδες έξω, τα καράβια τους στον Κεράτιο, οι Γενοβέζοι έφευγαν. Τι να πεις για την Κερκόπορτα; Σε συμβολικό επίπεδο μόνο μπορείς κάτι να πεις. Αλλά είναι σαν να λέμε ότι αντί να σκοτώνονταν τρεις Τούρκοι κατά την είσοδό τους στην Πόλη, θα σκοτώνονταν δέκα αν η πόρτα ήταν κλειστή. Και λοιπόν; Αφού είχαν ανεβάσει σκάλες και έμπαιναν από όπου ήθελαν».

«Ο Μωάμεθ έδωσε το πατριαρχικό αξίωμα στον Γεννάδιο Σχολάριο, ορίζοντάς τον αμέσως αρχηγό του Μιλιέτ, δηλαδή όλων των ορθοδόξων. Κάπως έτσι ξέρουμε γιατί η Εκκλησία κράτησε όλα τα κτήματά της και η αυτοκρατορία τα έχασε. Κάπως έτσι φτάσαμε και στα σημερινά βατοπεδινά βακούφια. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, σε αντίθεση με άλλες συμπεριφορές της πολιτείας, ότι όταν ο Μανουήλ Παλαιολόγος είναι στη Θεσσαλονίκη και υπάρχει κίνδυνος καταστροφής, δημεύει όλα τα κτήματα του Αθω. Και ότι ο Κομνηνός δημεύει όλη την εκκλησιαστική περιουσία για να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Την εποχή της Αλωσης, εξάλλου, υπήρχε έξαρση του μοναχισμού. Σε όλη τη διαμάχη των ανθενωτικών οι καλόγεροι στα μοναστήρια της Πόλης και του Αθω ήταν πρώτοι. Είναι πολλοί και δεν πολεμούν. Αντίθετα με τους δυτικούς μοναχούς που μπορούν να φέρουν όπλα, οι ορθόδοξοι δεν μπορούν.

Πηγη:http://antikleidi.com

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ 2014-15

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ  Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Παρουσίαση βιβλίου

Αφού διαβάσετε ένα λογοτεχνικό βιβλίο δικής σας επιλογής να το παρουσιάσετε στους μαθητές της τάξης σας. Να λάβετε υπόψη σας ότι οι ακροατές σας δεν το έχουν διαβάσει. Φροντίστε ώστε η παρουσίασή σας να είναι τέτοια ώστε να δώσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για το βιβλίο με σαφήνεια προκειμένου να γίνει κατανοητό το περιεχόμενό του.

Για να επιτευχθεί αυτό, η παρουσίαση καλό είναι να έχει τα εξής διακριτά μέρη:

α) Σύντομη αναφορά στα βασικά στοιχεία μιας ιστορίας. Φροντίστε να απαντήσετε σύντομα στις εξής ερωτήσεις:

 Πού εκτυλίσσεται η ιστορία;

 Πότε εκτυλίσσεται η ιστορία;

 Ποιοι είναι οι βασικοί ήρωες;

 Ποιος μιλά, ποιος είναι ο αφηγητής;

 Τι συμβαίνει στην ιστορία; Ποια είναι τα βασικά γεγονότα της πλοκής;

 Ποια είναι η δομή του βιβλίου; (από πόσα μέρη, κεφάλαια αποτελείται;)

 Ποιο είναι το θέμα του βιβλίου;

Η παρουσίασή σας μπορεί να συνοδεύεται από λίγα βιογραφικά στοιχεία για το/ τη συγγραφέα. Θα μπορούσατε μάλιστα να ετοιμάσετε και δύο διαγράμματα, ένα με τους βασικούς ήρωες (λ.χ. στο κέντρο της σελίδας οι πρωταγωνιστές και γύρω γύρω οι άλλοι ήρωες ενωμένοι με τόξα, ανάλογα με τις σχέσεις τους) και ένα με τα βασικά γεγονότα της πλοκής, επιγραμματικά, σε χρονική διαδοχή. Τα διαγράμματα θα μοιραστούν σε φωτοτυπία σε όλους τους μαθητές, έτσι ώστε να παρακολουθούν καλύτερα την υπόθεση.

β) Ανάγνωση χαρακτηριστικών αποσπασμάτων από το βιβλίο. Θα επιλέξετε  2-3 αποσπάσματα από το βιβλίο που σας άρεσαν ιδιαίτερα και που νομίζετε ότι αποδίδουν καλύτερα την προσωπικότητα του ήρωα ή κάποιο εντυπωσιακό επεισόδιο της πλοκής.

"Ο Ευτυχισμένος πρίγκιπας" του Oscar Wild 

 

 

 

Θοδωρής Μιχαηλίδης Α3

"Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της" Άλκη Ζέη

 

Κατερίνα Ντάφλου

"Ο θησαυρός της Βαγίας" Ζωρζ Σαρή

Ειρήνη Ντόκα Α1

H ΣΚΙΑ ΤΟΥ   ΕΡΠΕΤΟΥ

Δύο φυσιολογικά δωδεκάχρονα (λέμε τώρα, ε;) ο Κάρτερ και η Σέιντι ποτέ δε θα πίστευαν πως είχαν μαγικές δυνάμεις και κατάγονταν από αίμα Φάραω. Τώρα πια, δύο χρόνια αργότερα αυτοί και οι εκπαιδευμένοι τους θα περάσουν απίστευτες περιπέτειες καθώς προσπαθούν να παγιδεύσουν τη  ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΡΠΕΤΟΥ για να σώσουν τον κόσμο.

          I.            Η ιστορία διαδραματίζεται στον σύγχρονο κόσμο που συνυπάρχει με την αρχαία αιγυπτιακή μυθολογία.

      II.            Στην ιστορία δε δίνεται συγκεκριμένη ημερομηνία αλλά από διάφορα σημεία είναι εμφανής πως τα συμβάντα γίνονται στην περίοδο 1998-2015.

   III.            Οι βασικοί ήρωες είναι ο Κάρτερ και η Σέιντι, ο Γουόλτ (μαθητής), ο Σετνέ (Μάγος Φάντασμα), η Ζία (φίλη του Κάρτερ) , o Απόφις (Κακός).

  IV.            Με μία πρωτοφανής προτωπορία χρησιμοποίει τον Κάρτερ και τη Σέιντι ως δύο πρωτοπρόσωπους αφηγητές που αφηγούνται διαφορετικά κεφάλαια.

      V.            Η ιστορία αρχίζει στο Τέξας όπου ο Κάρτερ, η Σέιντι και οι μαθητές τους ψάχνουν ένα ξόρκι που θα παγιδεύσει τον Απόφι όμως ο Απόφις το καταστρέφει . Έπειτα στο Μπρούκλιν (τη βάση τους) πληροφορούνται για τον δημιουργό του ξορκιού έτσι ο Κάρτερ και η Ζία    κατεβαίνουν στον Κάτω κόσμο ενώ παράλληλα ο Γουόλτ και η Σέιντι προσπαθούν να δοκιμάσουν το ξόρκι για να επαναφέρουν έναν θεό. Έπειτα από πολλές περιπέτειες συναντιούνται για την τελική μάχη και το HAPPY ENDING!!!

  VI.            Το βιβλίο αποτελείται από 22 κεφάλαια που αλλάζουν με τη μετάβαση αφηγητών και γεγονότων και λιγότερα συχνά με την αλλαγή τοποθεσίας.

VII.            Το θέμα του βιβλίου οι περιπέτειες που περνάνε οι πρωταγωνιστές  με φινάλε τη μάχη. Απ’ το βιβλίο μ’ άρεσαν πολύ το δέκατο κεφάλαιο όπου προσπαθούν να βρουν τον Σετνέ και η απόκοσμη αίσθηση που μου προκάλεσε η περιγραφή και επίσης τα κεφάλαια 11, 13, 14 δηλαδή το διάστημα που πέρασαν ο Κάρτερ και η Ζία με τον Σετνέ.

                                  

                                   Γιάννης Κωνσταντινίδης Α1

ΧΟΜΠΙΤ

Ο Μπίλμπο Μπαγγινς  είναι ένα συνηθισμένο  χομπιτ… ΩΧ θα αναρωτιέστε τι είναι αυτά τα χομπιτ με συγχωρείτε  τα χομπιτ είναι μικρά ανθρωπάκια  περίπου στο μισό μπόι από το δικό μας και δε φοράνε παπούτσια και είναι ήρεμα πλάσματα και δεν μπλέκουν σε περιπέτειες .Όπως έλεγα ο Μπίλμπο είχε βολευτεί (στο φτωχόσπιτο) του και έλεγε πως δε θα του κουνούσε από εκεί. Αλλά μια μέρα ο Γκάνταλφ …καλά όλοι ξέρουν  τον Γκάνταλφ  ,μη μου πείτε , να τα μας πάλι ο Γκάνταλφ είναι μάγος  όπου πατούσε ο Γκάνταλφ  ξεφύτρωναν κάθε λογής απίθανες περιπέτειες. έτσι  Ρώτησε το χομπιτ αν ήθελε να πάρει μέρος σε μια περιπέτεια  το χομπιτ αρνήθηκε και τέλος… καλά μη μου πείτε ότι το πιστεύσατε ο μάγος δε θα τα παρατούσε τόσο εύκολα.Προσκαλεί στο σπίτι του χομπιτ δώδεκα νάνους που θα ήταν σύντροφοι του στο ταξίδι. Στο απρόσμενο αυτό δείπνο οι ήρωες γνωρίζονται μεταξύ τους ο Μπίλμποαποφασίζει να τους ακολουθήσει  και καταστρώνουν τα σχέδια τους για να , άλλη ιστορία αυτή, πριν από πολλά χρόνια οι νάνοι είχαν ένα τεράστιο θησαυρό στο βασίλειο τους το Έρεμπορ όμως ένας δράκος ο Νοσφιστής  κατέστρεψε τα πάντα και κράτησε το θησαυρό.Στο τεράστιο ταξίδι τους θα αντιμετωπίσουν πολλούς κινδύνους διάφορους εχθρούς μέχρι τελικά να τα καταφέρουν.

Πρωταγωνιστές: Μπίλμπο, Γκάνταλφ, Θόριν (αρχηγός νάνων), Νοσφιστής(δράκος), Ντούαλιν, Μπάλιν, Φίλι, Κίλι , Ντόρι, Νόρι, Όρι ,Όιν, Γκλόιν ,Μπίφουρ, Μπόφουρ, Μπόμπουρ(άλλοι νάνοι).

Η ιστορία εκτυλίσσεται  σε έναν φανταστικό κόσμο τη μέση γη.              Ο χρόνος είναι αόριστος. Ο αφηγητής είναι ο Μπίλμπο.

                    Άγγελος Κωνσταντινίδης Α1

"Η χώρα των παραμυθιών" video της Ελένης Τσίπη Α1